Hristiyanlığın Doğuşu

"Hristiyanlık" aslında bir din olarak doğmadı. İlk dönemde İsa'nın öğretileri olarak Yahudilik dini içerisinde bir düşünce grubu olarak ortaya çıktı. Şunun altını önemle çizmek gerekir ki; İsa'nın hayat hikayesi hakkında net bilgilere sahip değiliz. Gerek hristiyan gerek başka kaynaklar bizim sadece fikir sahibi olmamıza katkı sunuyor. Bunu belirttikten sonra Hristiyanlığın doğuşunu anlatmaya başlayabiliriz.

1- İsa'nın Erken Yaşları

Günümüzde Milattan Önce - Milattan Sonra kavramında 0 yılının İsa'nın doğum yılı olduğu genel bilinen bir bilgi olsa da bu bilginin yanlış olduğu söylenebilir. Hz. İsa M.Ö 4 yılında, Galile bölgesinde, Meryem'in oğlu olarak Dünya'ya geldi. Yahudilik anneden geçtiği için bir Yahudi'ydi.

12 Yaşında Paskalya bayramını kutlamak için annesi ve dünyevî babası (Yusuf) ile beraber Kudüs'e gitti. Ailesi Bayram kutlamaları esnasında gözden kaybolan İsa'yı, ibadethanelerde din adamlarıyla tartışırken buldular. İncil'de de yer alan bu olay "Etraftaki dinleyenler onun anlayışına ve cevaplarına şaşırırlar" (Luka, 2/41-52) şeklinde detaylandırılır. İsa'nın 4 erkek kardeşi olduğu rivayet edilir. Ancak bu hususu yorumlayanlar Meryem'in bakire olmasından dolayı Yusuf'un ilk evliliğinden olduğunu düşünmektedir.

2- İsa'nın Öğretilerini Yayması ve Hristiyanlığın Doğuşu

İsa, 30'lu yaşlara geldiğinde, Yahudilik inancı ile zıt düşüncede fikirleri oluşmaya başladı. İnsanları tövbe etmeye, Dünya'nın sonunun geldiğine ve günah işlememeleri konusunda uyardı. Bu dönemde pek çok havarisi de olmuştu. Havarileri de ona fikirleri yayması konusunda yardım etmekteydi. (incil'e göre ölenleri diriltebildiği ve hastaları tek dokunuşuyla iyileştirebildiği için tebliğ faaliyetleri kolaylaştı.)

İsa'nın halk tarafından itibar görmesi dönemin Yahudi din adamları ve kralları tarafından hoş karşılanmadı ve İsa'nın bazı öğretileri (sünnet, beslenme yasakları ve Şabat (yahudilerin kutsal cumartesi günü) Yahudilik aleyhinde olduğu için, halkın da inancının zedelendiğini düşündüler.

Şabat

Şabat: Yahudilikte ibadet ve dinlenme günü olarak kabul edilen gündür. Cumartesi günleri kutlanır.

Yahudi önde gelenleri İsa'yı tutuklama planları yapmaya başladılar ve Yahuda'nın (İsa'nın 12 havarisinden biri) para karşılığı onu ele vermeyi kabul etmesiyle bu planları kolaylaştı.

Leonardo Da Vinci'nin kült eseri "Son Akşam Yemeği". Bu eserde Yahuda diğer havarilere göre daha koyu tenli olarak tasvir edilmiştir. Hz. İsa aranızdan birisi beni ele verecek dedikten sonra, Yahuda hariç diğer havarilerin şaşkınlığı betimlenmiştir.

3- İsa'nın Çarmıha Gerilmesi

M.S 30'lu yıllarda, Kudüs'ün güvenliğinden sorumlu dönemin yöneticisi Kayafas (Caiphas) tarafından tutuklatılmış; kargaşa, anarşi ve isyan çıkarmakla suçlanarak ölüm cezasına çarptırılmıştır. Akabinde Roma Valisi Pontus Pilate tarafından çarmıha gerdirilerek idam edilmiştir.

4- İsa'nın Ölümü Sonrası Hristiyanlık

İsa öldükten sonra onun öğretilerini kabul edenler ile dindar Yahudiler arasındaki fikir çatışmaları devam etmekteydi. Hristiyan İnanışına göre İsa Öldükten 3 gün sonra dirilerek apostoollarına (havarilerine) öğretisini yaymaları konusunda bildiride bulunmuştu. Bunun üzerine havariler gizli toplantılar düzenliyor, ve öğretilerini yaymaya çalışıyorlardı. Bu ilk toplantının düzenlendiği ev Kudüs'tedir ve ilk kiliselerden kabul edilir.

O dönemin Roma imparatorluğu. %93 Gentile inancını benimsemiş %7 ise Yahudi inancını benimsemiş durumdaydı.

Yahudilerin azılı savunucularının başında Tarsuslu Saul isimli bir vatandaş da gelmekteydi. Yahudiler İsa'nın öğretilerine inanıp yaymaya çalışanları ifşa ediyor ve idam ettiriyordu. Saul de bu kişilerden biriydi. Ona göre, İsa Tanrı'nın oğlu ise nasıl öldürülmüştü? Tanrı kendi oğlunun ölmesine göz yumar mıydı? Bu fikirler onun İsa düşmanlığını körüklüyordu. Rivayete göre bir gün Saul yolda yürürken, oldukça parlak bir ışık gördü. İsa oradaydı ve kendisine, neden öğretilerine karşı çıktığını soruyor ve kendisini de tebliğ için taraf değiştirmeye zorluyordu. Bu kısa konuşmanın ardınan ışığın etkisiyle Saul kör olmuştu. Sonradan uyandığında "Pavlus" adını alacak ve İsa'nın öğretilerinin yayılması için tüm benliğiyle çabalayacaktı.

Vatikan'daki Pavlus Heykeli

5- Pavlus ve Petrus Önderliğinde Hristiyanlığın Yayılması

Pavlus'un körlüğü 3 gün sürmüştü. 3 Günün ardından Petrus'a giderek(İsa'nın havarisi) kiliseye katılmak istediğini belirtti. Petrus her ne kadar Pavlus günahkar olsa da ona ikinci bir şans vermek istediğini belirtti ve bu isteğini kabul etti. Kilise'ye kabul olan Pavlus, İsa'nın İsrailoğulları'ndan Mesih olduğu konusunda vaazlar vermeye başlamıştı. Kendisine yönelen; "İsa Tanrı'nın oğluysa nasıl öldü?" Sorusuna, Aslında İsa'nın ölmediğini, onu kendi gözleriyle gördüğünü; yozlaşmış insanlığa ceza olarak ölüp sonra tekrar dirildiğini anlatıyordu. Pavlus öğretilerinde, İsa'nın öğretilerini yorumluyor ve adeta Hristiyanlığı yeniden kuruyordu.

Hatta bazı teologlar İsa’nın, Hristiyanlığın birinci kurucusu iken, Pavlus’un Hristiyanlığın ikinci kurucusu olduğunu dile getirirler. Zira Pavlus; İsa'nın öğretilerini, öğreti statüsünden çıkarıp din statüsüne sokan kişidir.

Aziz Petrus, İlk Papa

Pavlus, İsa'nın öğretisinin çok sınırlı bölgelerde kaldığını fark ederek daha geniş sınırlara çıkartmak için harekete geçmeye hazırlanıyordu. Bu bağlamda imparatorluğun pek çok önemli şehrini geziyor, cemaat kuruyor, sistemi sağlamlaştırdıktan sonra aynı uygulamayı başka şehirlerde yapmaya gidiyordu. Pavlus'un seyahati 30-50 yılları arasında; Kudüs ve Antakya merkezlerinden başlayarak, Anadolu, Doğu Avrupa ve Roma'ya kadar sürmüştür. Pavlus ülkemizde de başta Antakya olmak üzere pek çok şehirde kilise kurmuştur.

Bu faaliyetler sonucunda, Hristiyanlık Kudüs'ten çıkarak birçok şehirde yayılmaya başlamıştır. İlerleyen süreçlerde katolik,ortodoks ve protestan gibi mezheplere yayılmıştır ancak bu sonraki yazılarımızın konusu...